“Din, insan dini,
Vatandaş dini diye
İki kısma ayrılabilir.”
Gavur atam kitabında böyle yazıyor
İnsan dini: İnsanla Allah arasında
Samimi, mahrem ilişkiler içeren bir dindir.
İkili arasında herhangi bir kişi veya kurum yoktur
Kişinin derdi;
İyi insan olmak
Dürüst insan olmak
Erdemli insan olmaktır.
Bu yüzden ibadetlerin
Üçüncü şahıslar tarafından
Görünür olmasına
Bu görünürlüğü sağlayacak mekânlara
Ve mekânları yönetecek şahıslara ihtiyaç yoktur
Vatandaş dini ise:
Allah ile kul arasındaki ilişkiyi
Toplumsallaştıran, siyasallaştıran,
Bu sebeple görünür olma ihtiyacı duyan
Bu ihtiyacı, mekânlar ve mekânların yöneticilerini
Oluşturarak gidermeye çalışan bir dindir
Bir topluma, topluluğa aittir.
Bu toplumun, topluluğun
Dışında kalan herkes günahkâr
Bir adım ötesi kâfirdir
Vatandaşlık dininde
Kişinin dürüst olması değil
Muktedire biat eden vatandaş olması esastır
Tarihi süreçte insan dini
Ortaasyada atalarım tarafından
Göktanrı dini olarak uygulanmış
Bu uygulama “Alp insan” tipi denilen
Bizi Ortaasyadan kopararak Anadolu’ya getiren
Göktanrı dininden Müslümanlığa taşıyan
Bir insan tipini yaratmıştır
Atalarım Müslümanlığı kabul ettiğinde
Eski inançlarının sonucu ve
İslamın kabullerinin cevaz vermesi
Sebebi ile dini uzun süre
Allah’la kul arasında tutup
Dinin vatandaş dini haline gelmesine izin vermediler
Sadece Ortaasyada ki Alp insan tipine
İslami Erenliği ekleyerek, Alperen insan tipi
Oluşturmaya çalıştılar
Devlet güçlüyken
İnsan dini ile vatandaş dini
Arasındaki dengeyi korumak mümkün oldu
Toplum zayıflamaya, devlet çatırdamaya başlayınca
Muktedirler karşılaştıkları sorunları çözmektense
Vatandaş dinini ön plana çıkararak
Sorunları göz ardı etme yolunu seçti
Çünkü bu, çözüm olmayan ama kolay olan yoldu
Böyle olduğunu ise imparatorluğu tasfiye ettiğinde anladı
Cumhuriyeti kuran irade
İmparatorluğun bu sorununu
Laiklik kavramı ile aşmaya çalıştı
“Vatandaşlık dini” haline getirilen dini
Yeniden “insan dini” haline getirmeye çalıştı
Eski alışkanlıklar, kolaycılık
Cehaletin getirdiği ataletle birleşince
Vatandaş dininin iflah olmaz müritleri
El birliği ile insan dini projesini
Vatandaşlık dini projesine
Geçiş malzemesi yaptılar
Batı vatandaşlık dininden İnsanlık dinine geçişi
Reformla ağır bedeller ödeyerek gerçekleştirdi
Doğu ise elindeki insan dinini
Vatandaş dini haline getirmek için
Batının ötelediği ne varsa hepsini
Dine sokuşturarak yola devam etmeyi yeğledi
Ve biz o yollarda hala beraber yürümeye çalışıyoruz
