Aslında yapı Konstantinos tarafından yapılan Bir bazilikadır (kral sarayı) Bir tarihte bir ayaklanma olur Bu bazilika tahrip edilir Justinianos Bazilikayı yeniden inşa ettirirken Yapının imparatorluğun Piskoposluk kilisesi gibi bir amaca Hizmet etmesi için Mevcut olmayan orantılar Ve erişilmemiş görkeme Sahip olmasını ister Bu amaçla İki Yunanlı mimarı görevlendirir Bu mimarlar Dün bugün ve muhtemelen yarında İnsanoğlunun tartışacağı Ayasofya’yı inşa ederler 25 Aralık 537 yılında, Justinianos kiliseyi İmparatorluk sanatının Şaheseri olarak açarken heyecanlanır Ve derki;“Seni yendim Süleyman.” Burada kastedilen Süleyman; İsrail Krallığı'nın üçüncü kralı olan Hz Süleyman’dır Yenilme konusu ise Kudüs kentindeki inşa ettirmiş olduğu Süleyman tapınağıdır Malum, Süleyman tapınağı Yahudilerin önemli ve ilk ibadet yerleridir Justinianos un bu konuşmasıyla Bir sanat şaheseri olan ibadethane Dinler arası yarışmanın konusu haline gelir Bu hikâyenin öznesi olan Ayasofya Yıllar sonra İstanbul’un, fethiyle İkinci bir benzer olay yaşar İstanbul un fatihi Fatih sultan Mehmet Dinler arası yarışı bir adım ileri taşımaz Aksine İstanbul’a girerken de Ayasofya da ilk namazı kılarken de “Seni yeneni yendim Süleyman” demez Dönemin fetih hukuku çerçevesinde Yapının camiye dönüşmesinde dahi İki konuya önem verir, özen gösterir Bir; yapının sanat özeliğinin Tahrip edilmesine izin vermez İki; o yapının inananlarını Rencide edici davranışta bulunmaz İnanç özgürlüğü çerçevesinde Çağının çok ötesinde bir tavır alarak İnanç ve ibadet özgürlüğü konusunda O inananlara, Bizanslılara güvence verir Bu iki olay, bu iki kişilik, iki zihniyeti gösteriyor Birincisi: Dinlerin birbirleriyle yarıştırılması Süleyman’ı yendiğinden dem vuran Justinianos Bu görüşün bu yapıdaki temsilcisidir İkincisi ise: İnançlara ve o inançların Mabetlerine saygı zihniyetidir Fatih de bu görüşün mümessilidir Irkçılığın, dinciliğin kışkırtıldığı Farklı renk, düşünce ve inançtaki insanların “Nefes alamaz” duruma düştüğü Yirmi birinci yüz yılda Fatihin torunlarıyız diyenlerin Justinianos politikalarını Takip ettirmeye çalışmalarını anlayamıyorum Hele ki Cumhuriyet orta yolu ne güzel bulmuşken
