Yap işlet devret,
Post modern
“Duyunu umumiye” mi?
Yap-İşlet-Devret (YİD) modeli,
Geniş anlamda
(İngilizce: Build-Operete-Transfer (BOT)
Model 1994 yılından beri
Satın alma garantisi ise
2014 yılından beri uygulanıyor
Malum imtiyazlarda
1535 yılından beri
Fakat sorun olan
Kapitülasyon denilen
Cendere ise 1740 yılında
Uygulanmaya konmuş
1881 yılında duyunu umumi’leşmiştir
DUYUNU UMUMİ denilen olay
1881 yılında
- Abdülhamit döneminde
Osmanlıya borç veren
Batılı ülkelerin
Alacaklarını güvence altına
Almak için yeni bir yöntem
Geliştirmelerine sebep olmuştur.
Bu yöntem ile
Osmanlı maliyesinin vergi kaynaklarının
Bir bölümü üzerinde doğrudan yönetim kurularak
Bu kaynaklardan sağlanan gelirlerin
Borç veren ülkelere aktarılması mümkün hale geliyordu.
- Abdülhamit döneminde
Milletin ellerini ayaklarını bağlayan
Ekonomik zincir
Atatürk zamanında
Lozan’da parçalandı.
Yap işlet devret:
“İleri teknoloji veya
Yüksek maddi kaynak
İhtiyacı duyulan projelerin
Gerçekleştirilmesinde
Kullanılmak üzere geliştirilen
Özel bir finansman modeli olup,
Elde edilecek kar dâhil
Yatırım bedelinin şirkete,
Şirketin işletme süresi içerisinde
Ürettiği mal veya hizmetin
“İdare” veya “hizmetten yararlananlarca”
Satın alınması suretiyle Önenmesi’ni öngören bir model
Temsil misal;
Köprü yaptırıyorsun
Sonra deli dumrul misali
Geçenden para alıyorsun
Yani hizmetten yararlananlardan
Geçenden aldığın para
Sözleşmede vaat edilen miktara ulaşmıyorsa
Bu kez köprüden geçmeyenlerin parasını
Devletten döviz üzerinden alıyorsun
Yani idareden, devletten, vatandaşın vergilerinden
Yap, işlet, devre ya da post modern genel borçlar idaresi
