Altı yıl süren
Osmanlı Rus savaşının sonunda 1774
I.Abdülhamit tarafından imzalanan bir anlaşma
Toplam yirmi sekiz maddeden oluşuyor
İki de eki var
Türkçe-Rusça
Ve hakem taraf olarak
İtalyanca imzalanıyor
Bir rivayete göre
üç dilde yayınlanan anlaşmanın
hiç bir dildeki orijinal metin
bu güne kadar ”tam” olarak
yayınlanmamış
Küçük kaynarca anlaşması
insanlar için küçük
ama devletler
ve uluslar arası sorunlar açısından
kocaman bir anlaşmadır
Çünkü;
Bu anlaşma ile
Kırım “özerklik” kazanmıştır
Halifelik “siyasal” amaçla kullanılmaya başlanmıştır
Karadeniz bir “açık deniz” haline gelmiştir
Kırım özerkleştirilip sonra
Rusya’nın hakimiyetine girmesiyle
Karadeniz’in kuzeyi Osmanlının
hakimiyetinden çıkmış
Karadeniz açık deniz haline gelmiş,
boğazlar sorununun temeli atılmış,
Akdeniz’in doğusu
Ve Afrika’nın kuzeyi
uluslar arası siyasetin
konusu haline gelmiştir.
Bunlar başlı başına mevzu yapılacak
uzun, uzun işlenebilecek konular
Halifeliğin siyasi amaçla kullanılması
ve sonuçları
üç yüz yıllık Türkiye tarihinde
tam bir cadı kazanıdır
Özellikle
yirmi birinci yüz yılın başlarında
Türkiye’nin ılımlı İslam adı altında
konuyu yeniden gündeme taşıması
ve bu taşımadan sonra
islim coğrafyasının içinde bulunduğu
kan- Revanlık hali ciddi bir durum
Bunlara rağmen benim derdim
kırımın özerklik kazanması
İki sebepten dolayı
1-bu gün
“Osmanlıda özerklik vardı”
diyerek özerkliği hiç değilse
duygusal olarak topluma
kabul ettirmeye çalışılıyor
2-özerklik,Yirmi milyon km lik
Osmanlı coğrafyasının
kaybedilme hikayesinde
Bölgelerin önce özerklik ilan etmesi
sonrasında ya bağımsız devlet
yada
bir başka devletin hakimiyetine girme
şeklinde gerçekleşmiş olması gerçeği
İki konuya da kısaca dokunmak isterim
Osmanlıda eyalet sistemi
Osmanlı imparatorluğu
Coğrafi genişleme yoluyla refahı yakalama
fethedilen topraklardaki insanları
sulh ve sükun içinde yaşatmayı düşündüğü için,
coğrafi olarak genişledikçe
yönetim olarak
eyalet yönetimini seçmiştir
Eyalet yönetimi merkeze bağlı yerlerde
“tımar sistemi” ile,
merkeze uzak yerlerde ise
toplam “yıllık vergi” almak
suretiyle uygulanan
bir eyalet sistemi uygulamıştır
Devletin güçlü olduğu dönemlerde
amaca hizmet eden mekanizma
devlet zayıflayıp,
dünya gidişatı değişince
sorun olmaya başladı
Dünya gidişatı
artık bilinen coğrafyaların fethinden
bilinmeyen coğrafyaların keşfine evrilmişti
Anadolu’ya sıkışmış cumhuriyetimin de
bir bölgesinin özerkleştirilme çabalarına
anayasal kılıflar aranırken
emri vaki yapılarak
“özerk bölge gayretleri varken
Bazı küçük şeylerin aslında
o kadar da küçük olmadığını bilmek lazım